♦ ♦ ♦ ♦ ♦ 

PORADNIK TERAPEUTY

♦ ♦ ♦ ♦ ♦

 

Przykłady ćwiczeń dla dzieci (nie tylko z dysleksją)

 

Przykłady ćwiczeń usprawniających percepcję wzrokową (analizę i syntezę wzrokową):

• wszelkiego rodzaju układanki, np. puzzle, kolorowe figury geometryczne, domina
• wyodrębnianie różnic między obrazkami
• rysowanie konturów wg podanego wzoru- dziecko otrzymuje rysunek o słabo zaznaczonym konturze, zadaniem dziecka jest pogrubienie istniejącego konturu
• układanie wzorów z figur geometrycznych. Podajemy dziecku wzór, dziecko odtwarza ten wzór
• kreślenie kształtów graficznych powstałych za pomocą kreski łączącej wyznaczone uprzednio punkty
• wypełnianie konturów- pokrywanie płaszczyzny farbą, kredką
• uzupełnianie niekompletnych figur- dziecko otrzymuje karton z narysowanymi niekompletnymi figurami geometrycznymi, literami oraz wzór tych figur. Zadaniem dziecka jest uzupełnienie figur
• dziecko otrzymuje karton z rysunkami, kompozycjami składającymi się z kilku figur. Zadaniem dziecka jest rozpoznanie figur, ich nazwanie
• dziecko otrzymuje tablice z literami. Przerysowuje je przez kalkę techniczną
• wyszukiwanie tych samych liter i ich segregowanie. Dajemy dziecku duży kartonik z napisaną literą oraz kilka małych kartoników z różnymi pojedynczo wypisanymi literami. Zadaniem dziecka jest znalezienie litery przedstawionej na dużym kartoniku
• wyszukiwanie liter i sylab. Dziecko w otrzymanym tekście wyszukuje poznane litery i sylaby, zamalowuje je
• wyszukiwanie takich samych wyrazów i ich rozpoznanie w tekście. Dziecko otrzymuje na małych kartonikach wyrazy, odszukuje je w podanym tekście (zaczynamy od wyrazów jednosylabowych, stopniowo przechodzimy do dwusylabowych)
• stosowanie rozsypanek wyrazowych. Dziecko otrzymuje wzór zdania i na kartonikach pojedyncze wyrazy. Zadaniem dziecka jest ułożenie zdania wg wzoru.

Przykłady ćwiczeń usprawniających analizę i syntezę słuchową:

• zabawa w rozpoznawanie dźwięków: co upadło, co przyjechało, czym uderzono?
• zabawa w nasłuchiwanie: co się  wokół dzieje(kto co usłyszał)?
• pokaż dziecku obrazek, ułóż kilka prostych zdań, poproś, żeby dziecko po kolei powtarzało zdanie, narysowało tyle kresek, ile jest zdań
• pokazując dziecku różne przedmioty, wypowiadaj pierwszą część słowa, poproś, żeby dziecko ją kończyło
• segregowanie obrazków według podanej głoski: na początku, na końcu. Dziecko otrzymuje obrazki, prosimy, żeby powiedziało co słyszy na początku, na końcu nazwy-jaki dźwięk, jaką głoskę na początku słowa, na końcu. Ułóż obrazki, które zaczynają się na głoskę np. „d”, a kończą się na „a”
• prosimy dziecko, żeby wybrzmiewało głoski w podawanych słowach, policzyło głoski
• prosimy dziecko, żeby za pomocą klaskania podzieliło podawane słowa na zgłoski(sylaby)
• mówimy zdanie. Prosimy, żeby dziecko policzyło w nim wyrazy. Możemy pomóc dziecku biorąc pasek papieru i rozcinając go na tyle części, ile jest wyrazów
• mówimy dziecku samogłoskę np.. „a” i prosimy, żeby z nią utworzyło sylabę(ze słuchu) łącząc ją z podanymi spółgłoskami  m-a :ma ; t-a: ta
• podajemy dziecku głoski i prosimy, żeby powiedziało jakie tworzą słowo, np. A-d-a-m, jakie to słowo?
• podajemy dziecku sylaby i prosimy, żeby powiedziało, jakie tworzą słowo: sa- mo-lot: samolot
• mówimy grupę sylab, prosimy, żeby dziecko powiedziało, które sylaby się powtarzają, np. ba  ga  ba  da, la  fa  da  la

 Przykłady ćwiczeń usprawniających motorykę dłoni (podnoszących poziom graficzny pisma):

• ćwiczenia rozmachowe - „rysowanie” w powietrzu dużych kształtów
• lepienie z plasteliny, wydzieranki, wycinanki
• oburęczne malowanie dużych kształtów, np. kół
• ugniatanie kul i małych kulek z gazet, bibuł, ściskanie w dłoni kauczukowej piłeczki
• naśladowanie gry na fortepianie
• ćwiczenia palców-otwieranie, zamykanie dłoni
• kolorowanie płaszczyzny w książeczkach z obrazkami
• kalkowanie
• pisanie po śladzie
• pisanie ciągu liter bez odrywania ręki

Propozycje ćwiczeń kształtujących prawidłową orientację przestrzenną:

• utrwalanie różnicowania prawej i lewej strony ciała
• układanie różnych przedmiotów, np. zabawek, zabawek w różnych miejscach w stosunku np. do stołu. Prosimy dziecko, żeby określiło położenie przedmiotu:po lewej stronie stołu, po prawej, pod, obok, przed, pomiędzy.
• rysujemy linie poziome, pionowe na kartce, dziecko układa np. wycięte kolorowe kółka zgodnie z poleceniami: po lewej stronie linii, po prawej, w dolnej, górnej części, nad, pod linią
• rysowanie figur pod dyktando: rysunek zaczynamy od kolorowej kropki. Prowadź ołówek np. 3 kratki wyżej, 1 kratkę w lewo itd.
• odtwarzanie z pamięci uprzednio zaobserwowanych elementów wzrokowych oraz stosunków przestrzennych, które między nimi zachodziły. Układamy na stole przedmioty. Zadaniem dziecka jest zapamiętać jak największą ich liczbę, chowamy przedmioty, zadaniem dziecka jest wskazanie miejsc, na których leżały.
• odtwarzanie dwu i trójwymiarowych układów przestrzennych na podstawie modeli.
• -układanie z zapałek na kartonie figur wg podanego modelu
• -układanie bardziej złożonych konstrukcji z klocków
• kreślenie kształtów graficznych w powietrzu. Kreślimy w powietrzu proste figury geometryczne, prosimy dziecko o naśladowanie tych ruchów. Kreślimy w powietrzu kształty wybranych liter, dziecko odtwarza je.
• rysowanie z zachowaniem kierunku od lewej do prawej.

 

**************************************

**************************************************

***************************************

               Przewodnik dla rodziców

Publikacja o trudnościach z czytaniem i pisaniem, w tym również dysleksji. Dotyczy m. in. problemów, jakie mogą zaistnieć w domu i w szkole w przypadku dzieci dotkniętych dysleksją, strategii i sposobów uczenia się, oraz tego, jak pomagać dzieciom z dysleksją w czytaniu i pisaniu zarówno w języku ojczystym, jak i w językach obcych.

Gorąco zachęcam do zapoznania się z lekturą

Przewodnik dostępny pod adresem:

 http://www.ptd.edu.pl/5.%20DYPATEC_Guide_Polish_Final_20071104_WEB_small.pdf

 

 « « « «   » » » »

 

Kilkanaście pomysłów na to, co robić, aby dziecko polubiło czytanie

 

Drogi Rodzicu, musisz wiedzieć, że CZYTANIA można nauczyć się tylko przez CZYTANIE. Tę oczywistą prawdę nie zawsze sobie uzmysławiamy. Proszę, przemyśl, w jaki sposób Twoje dziecko jest zachęcane i wdrażane do czytania i do obcowania z książką.

• Własnym przykładem pokazuję dziecku, że czytanie sprawia mi przyjemność i jest to ważna czynność w codziennym rozkładzie dnia. Dziecko widzi, że czytam systematycznie. Staram się przeczytać codziennie choćby kilka stron książki.

• Zapewniam dziecku kontakt z książkami od najmłodszych lat. Dbam o to, by w domu były książki dla dziecka odpowiednie do jego wieku.

• Pomagam dziecku rozumieć rysunki w książkach, zachęcam do mówienia, co dzieje się na obrazku. Zwracam uwagę dziecka na ilustracje, ich związek z treścią i proponuję, aby samodzielnie ilustrowało czytaną mu aktualnie książkę według swoich pomysłów i wyobraźni.

• Pomagam dziecku zrozumieć, na czym polega czytanie przez uważne obserwowanie i pokazywanie paluszkiem linijek tekstu czy podpisów do obrazków.

• Codziennie przez około 20—30 minut czytam dziecku książkę, by je przygotować do uważnego uczestniczenia w zajęciach (nawet już w pierwszej klasie).

• W trakcie czytania rozmawiam z dzieckiem o przeczytanym fragmencie książki — sprawdzam, czy dobrze zrozumiało treść i słownictwo, zachęcam do zadawania pytań na temat treści, wyjaśniam niezrozumiałe słowa, pojęcia i w ten sposób rozwijam jego myślenie.

• Zachęcam je, aby wyrażało swoje emocje, interpretując treść, ilustrując przeczytany tekst. Razem z dzieckiem odgrywam role bohaterów przeczytanego fragmentu książki, wykorzystując do tego maskotki lub pacynki. Tego rodzaju zabawy mają znaczenie psychoterapeutyczne, służą odreagowaniu przeżytych emocji.

• W trakcie czytania zachęcam dziecko do opowiedzenia dalszego ciągu historyjki, aby wzbudzić w nim chęć do dalszej lektury oraz sprawdzenia, czy jego przewidywania się sprawdzą.

• Zachęcam dziecko do uczenia się na pamięć krótkich wierszyków i rymowanek, a także pomagam mu je zapamiętać przez powtarzanie w różnych sytuacjach, na przykład na spacerze.

• Uczę dziecko szacunku do książki — wspólnie sprawdzamy czystość rąk przed wzięciem książki, używamy ładnej zakładki, zawsze odkładamy książkę na półkę itp. Książkę traktujemy jak naszego „dobrego przyjaciela”.

• Zwracam uwagę na to, czym dziecko szczególnie się interesuje, na przykład zwierzętami, sportem, fantastyką, aby do jego pasji dobrać odpowiednią literaturę.

• Zapoznaję dziecko z miejscami, gdzie można książkę lub czasopismo dla dzieci wypożyczyć bądź kupić. Wyjaśniam w ciekawy sposób, jak powstaje książka.

• Wskazuję dziecku korzyści z czytania — poznawanie ciekawostek, poszukiwanie informacji, sposób na ciekawe spędzenie wolnego czasu.

• Zachęcam dziecko do czytania książek innym — młodszemu rodzeństwu, dziadkom.

• Zachęcam dziecko do tworzenia własnych opowiadań, wierszyków i ilustracji, oferuję pomoc w zapisywaniu wymyślonej treści.

• Ukazuję dziecku, że umiejętność czytania jest niezbędna w codziennych sytuacjach. Pokazuję dziecku: przepis na zrobienie kisielu lub ciasta, rozkład jazdy pociągu w Internecie, nazwiska i numery telefonu do znajomych w telefonie, przepis prania z metki na sweterku, datę i imiona z kalendarza itp.

• Sukcesywnie zapoznaję dziecko ze słownictwem dotyczącym książki (wprowadzam takie słowa jak: tytuł, autor, spis treści, numer strony, ilustrator, rozdział, bohater).

• W miarę dorastania dziecka pokazuję mu różne formy publikacji: czasopisma, słowniki, leksykony, encyklopedie, mówiąc o ich przeznaczeniu i sposobie korzystania. Uświadamiam mu, że w niektórych wyszukuje się tylko potrzebne informacje, a inne czytamy „od deski do deski”.

• Zaznajamiam dziecko, w jaki sposób i gdzie poszukiwać potrzebnych informacji w publikacjach książkowych oraz w Internecie.

 

tekst Małgorzaty Rożyńskiej

(pedagoga szkolnego i specjalisty terapii pedagogicznej, współautorki książki Uczeń z dysleksją w domu. Poradnik nie tylko dla rodziców)

 

---

---

---

 

Jak pomagać dziecku z dysleksją – wskazówki dla rodziców

Każde dziecko, a szczególnie uczeń z dysleksją, potrzebuje dobrze zorganizowanego środowiska zewnętrznego. Uporządkowane otoczenie to ważny element w życiu i nauce. Pamiętajmy, że na naukę dziecka wpływa rozkład dnia. Przyzwyczajenie do pewnego rytmu sprzyja koncentracji uwagi na zadaniach umysłowych i osiąganiu odpowiedniego poziomu energii potrzebnej do wykonania określonej czynności. Oto garść porad, jak pomagać dziecku z dysleksją:

1. Wdrażamy porządek i stały rozkład dnia (ta sama pora wstawania, spożywania posiłków, wykonywania obowiązków, kładzenia się spać). Dziecku daje to poczucie spokoju i ładu. Jego organizm, zwłaszcza układ nerwowy, ma czas na regenerację.
2. Planujemy z wyprzedzeniem wszystkie sprawy dodatkowe (poza rozkładem dnia), w których dziecko będzie uczestniczyć.
3. Dyskretnie przypominamy dziecku o jego obowiązkach.
4. Dajemy dziecku czas na odpoczynek po szkole, lecz odrabianie lekcji powinno się odbywać po niezbyt długiej przerwie.
5. Stwarzamy dziecku warunki do dobrej koncentracji uwagi podczas odrabiania lekcji. Trzeba ograniczyć silne bodźce, czyli unikać głośnej muzyki, włączonego telewizora, radia, głośnego rozmawiania itp. Wokół stołu do odrabiania lekcji nie eksponujemy obrazków, maskotek, zabawek, by nie rozpraszać dziecka.
6. Powinniśmy ograniczać dziecku oglądanie telewizji i granie w gry komputerowe. Zajęcia te powinny się odbywać we wcześniej zaplanowanym czasie i być traktowane jako nagroda (dozowana w ścisłych granicach czasowych). Wskazane jest raczej wyjście z dzieckiem na spacer lub systematyczne uczęszczanie na zajęcia sportowe, plastyczne, taneczne.
7. Zapewniamy dziecku miłe i spokojne miejsce do odpoczynku i zabawy.
8. Rozbudzamy w dziecku zainteresowania.
9. Dbamy o prawidłową dietę, bogata w białko i wysoko nienasycone kwasy tłuszczowe (ryby, owoce morza, tran, witamina A+E).
10. Pilnujemy, aby dziecko, przystępując do nauki, nie było głodne ani spragnione.

Odrabianie zadań domowych

1. Pozwól dziecku odpocząć, niech wyjdzie na godzinę (nie dłużej) na podwórko lub do kolegi.
2. Jeśli dziecko bardzo długo odrabia lekcje, ponieważ nie skupia uwagi na zadaniu, robi inne rzeczy – wspólnie z dzieckiem podziel zadania na małe „porcje”. Wyznacz krótkie odcinki czasowe do ich wykonania (nastaw stoper, zegarek), po których będziesz wkraczać i kontrolować postępy. Ustal nagrodę po wykonaniu kilku „porcji”, np. oglądanie bajki przez 10 minut.
3. Jeśli dziecko nie pamięta co było zadane, lub mówi, że nie ma żadnych zadań (a podejrzewasz, że to nieprawda) – sprawdź, co było zadane (np. zadzwoń do kolegi dziecka). Jeżeli taka sytuacja zdarza się często, ustal z nauczycielką, żeby codziennie sprawdzała, czy dziecko zapisało zadnie domowe. Ty będziesz podpisywać wykonaną pracę.
4. Jeśli dziecko nie chce odrabiać lekcji, ponieważ twierdzi, że nie potrafi – sprawdź, co umie, a czego nie. Niech wykona wszystko, na co go stać. Zbyt trudne fragmenty wyjaśnij dziecku lub wykonajcie je wspólnie. Natychmiast wyłączaj się z pomocy, gdy dziecko zaczyna sobie radzić na danym etapie realizacji zadania. Podziel dziecku materiał na mniejsze „porcje”. Pozostawaj z nim w kontakcie i po zakończeniu każdej „porcji” nagradzaj pochwałą lub ulubioną forma aktywności (np. gra komputerowa – do 10 minut)

Czytanie

1. Jeśli dziecko nie chce czytać lektury wyznaczonej przez nauczyciela jako zadanie domowe – czytaj razem z dzieckiem z wykorzystaniem techniki: „czytanie w parach”, czyli chórem lub „czytanie na raty”, czyli na zmianę. Często przerywaj czytanie, by porozmawiać z dzieckiem o tym, co widzi na ilustracji i co usłyszało, proś o wyrażenie opinii, przedyskutuj z nim różne problemy wynikające z przeczytanego tekstu. Z kilku proponowanych nagród za „dobre słuchanie” dziecko może sobie wybrać jedną (np. oglądanie bajki przez 10 minut).
2. Jeśli dziecko nie interesuje się książką, słuchaniem czytanego tekstu, ma trudności ze skupieniem uwagi na czytanym przez siebie tekście i ze zrozumieniem go – codziennie 20 minut przed zaśnięciem czytaj dziecku wybraną przez nie książkę. Ma to być czytanie dla przyjemności, by wyrobić potrzebę kontaktu z książką, nawyk „czytania do poduszki”, a jednocześnie jest to okazja do bycia ze sobą, wspólnej refleksji nad losem bohaterów książki, pośmiania się i przeżywania radości z dobrego zakończenia.
3. Jeśli dziecko nie chce iść spać, pozwól mu nie gasić światła przez 20-30 minut, ale tylko pod warunkiem, że w tym czasie będzie czytało książkę (samo lub z twoją pomocą). Na pewno wybierze czytanie. Jeśli będziesz robić to codziennie, po kilku tygodniach dziecko samo cię o to poprosi.

Recepty na dobre czytanie

Ważne jest, by trening czytania odbywał się codziennie, także podczas dni wolnych od nauki, bowiem przerwy negatywnie wpływają na już opanowane umiejętności.

„Czytanie na raty” (czyli czytanie z dorosłym na zmianę)

Propozycja ta może spowodować przełamanie niechęci do czytania oraz pomóc utrzymać kontakt z literaturą. Jest to możliwe dzięki dorosłemu, który daje poczucie bezpieczeństwa i tworzy miłą atmosferę. Technika ta pobudza zainteresowanie treścią książki, motywację dziecka do czytania, prowokuje do aktywnej postawy, na przykład odpowiadania na pytania, komentowania tekstu. Dorosły, czytając na zmianę z dzieckiem, przyspiesza tempo czytania, a więc i rozgrywania się akcji, co podnosi zaciekawienie jej przebiegiem. Objaśnianie trudnych słów czy wyrażeń ułatwia zrozumienie treści. Dostosowanie długości tekstu czytanego przez dziecko do jego możliwości daje mu okazje do treningu czytania, pozwala uwierzyć, że czytanie na głos może się udać i nie jest takie straszne, a z czasem dostarczy satysfakcji.

Najlepiej ustalić stałą porę czytania („Albo gasimy światło i idziesz spać, albo mamy pół godziny na czytanie, wybieraj…”) oraz czas czytania (20-30 minut). Zależnie od wieku dziecka wydłużamy czas czytania, szczególnie czytania samodzielnego.               

UCZEŃ MŁODSZY

1. Dziecko czyta na głos – zależnie od możliwości od jednej linijki tekstu do pół strony.
2. Dziecko czyta razem z dorosłym na głos „chórem” – dorosły nieco ciszej; ilość tekstu dwa razy większa (niż w punkcie1).
3. Dorosły czyta dziecku na głos (dziecko, słuchając, jednocześnie śledzi tekst czytany przez dorosłego w książce, najlepiej mieć drugi egzemplarz lektury – w takiej sytuacji dziecko jest aktywne, czyta tekst po cichu, lecz z większą łatwością) – ilość tekstu dwa razy większa (niż w punkcie 1).
4. Dziecko czyta samo po cichu – ilość tekstu zależy od możliwości.

Powtórka całego cyklu (pkt 1-4).

5. Streszczenie przeczytanego tekstu (opowiadanie ustne) lub rozmowa o tekście.

UCZEŃ STARSZY

1. Dziecko czyta na głos – zależnie od możliwości od pół do 1 strony.
2. Dorosły czyta dziecku na głos – trzy razy więcej (niż w pkt 1).
3. Dziecko czyta samo po cichu – cztery razy więcej (niż w pkt 1).

Powtórka całego cyklu (pkt 1-3).

4. Podsumowanie przeczytanego rozdziału w postaci streszczenia ustnego (opowiadanie) lub pisemnego (w formie planu czy wypracowania); dyskusja nad wybranymi problemami).

Czytanie z rodzicem (Czytanie w parach)

Jeżeli u dziecka występują znaczne trudności w czytaniu, pomoc dorosłego polega na pokazaniu właściwej techniki czytania. Zaleca się wówczas technikę „czytanie w parach”. Powinno się odbywać codziennie (ok. 10 minut). Dorosły i dziecko jednocześnie czytają głośno ten sam tekst. Dorosły czyta spokojnie, niezbyt głośno i bardzo powoli, wydłużając wyrazy (jakby śpiewając). Dziecko w tym samym czasie również czyta głośno, starając się nadążyć za dorosłym. Uwaga: czytamy całymi wyrazami, unikając głosowania i skandowania sylab. Już po kilku razach codziennego treningu technika czytania dziecka ulegać będzie poprawie, a tempo czytania się przyspieszy. Gdy dorosły usłyszy, że dziecko zaczyna czytać pewniej, głośniej, powinien powoli ściszać głos do szeptu i skracać śpiewne wydłużanie wyrazów. Przy pojawieniu się problemów z czytaniem w formie zacinania, niemożności odczytania wyrazu dorosły ponownie podnosi ton głosu – do czasu, gdy dziecko znowu zacznie względnie płynnie czytać.

Czytanie innym

      Czytanie innym (np. babci, młodszemu rodzeństwu) stanowi dla dziecka duże wyzwanie i jest zachętą do samej czynności czytania. Czytając komuś, dziecko dowiaduje się, że jest słuchane, potrzebne innym i czuje się przez to dowartościowane. Choć dziecko wie, że dorośli sami potrafią sobie czytać, to przecież może się zdarzyć, że czasami boli ich głowa lub zapodziały się gdzieś okulary, a dziecko pomaga nam na przykład przeczytać wiadomości z Internetu, przepis na ciasto lub wesoły wierszyk na poprawę samopoczucia.

       Jeżeli dziecko ma czytać młodszemu rodzeństwu, powinno wybrać krótszą baśń lub jej fragmenty, bądź wierszyk i przygotować się (może w tym pomagać dorosły). Czytanie młodszym pomaga przełamać dziecku z dysleksją strach przed głośnym czytaniem przed publicznością, gdyż maluchy wykazują zainteresowanie starszymi od siebie dziećmi i chętnie nawiązują z nimi kontakty. Ponadto nie dostrzegają pomyłek w czytaniu, które może popełnić dyslektyczne dziecko. Okazują też duże zaciekawienie, co wzmacnia postawę gotowości do czytania dziecka z dysleksją.

Czytanie lektur (uczeń starszy)

      Jeżeli uczeń będzie systematycznie postępować według poniższej instrukcji, wówczas zdobędzie umiejętność samodzielnej pracy z każdym tekstem: lekturą, czasopismem, podręcznikiem itd. Wymaga to jedynie konsekwentnego postępowania punkt po punkcie.

      Pomoc nauczyciela polega na tym, aby przed czytaniem podał wskazówki w punktach, na jakie ważne aspekty uczeń ma zwracać uwagę. Dla ucznia z dysleksją jest to wielkie udogodnienie. Ułatwieniem jest również wskazanie fragmentów, które będą szczegółowo omawiane. Ważne jest, aby uczeń nie sięgał tylko do opracowań i streszczeń tekstów, lecz czytał książki w całości.

Praktyczne wskazówki dla ucznia do czytania lektur (dłuższych tekstów, książek)

1. Dowiedz się od nauczyciela, na co należy zwrócić uwagę podczas czytania książki.
2. Zapoznaj się z budową książki: przejrzyj materiał do przeczytania, zwracając uwagę na tytuły rozdziałów, spis treści, uwagi na marginesach.
3. Zastanów się, po ile stron należy codziennie czytać, aby zakończyć czytanie książki w terminie. Zapisz te liczbę w terminarzu i codziennie przestrzegaj.
4. Przystępuj do czytania, gdy jesteś wypoczęty i w dobrym nastroju. Czytaj dokładnie i uważnie, zaznaczaj zakładkami miejsca, które są ważne.
5. Podczas czytania rób krótkie przerwy na odpoczynek oczu (np. zamknij oczy na chwilę i pomrugaj nimi, popatrz w dal przez okno na zieleń).
6. Po przeczytaniu fragmentu skontroluj, czy wszystko jest dla ciebie zrozumiałe, czy coś wymaga wyjaśnienia. Jeśli masz wątpliwości, zapytaj rodzica, nauczyciela, przyjaciela lub sięgnij do encyklopedii lub innego opracowania.
7. Rób krótkie streszczenia w myślach lub mówiąc do siebie, bądź zapisuj na arkuszu papieru kluczowe hasła, zdania, imiona i związane z nimi wydarzenie. Treść możesz tez notować w formie „mapy myśli”.
8. Po przeczytaniu całego tekstu sprawdź, czy zwróciłeś uwagę na wszystkie aspekty, czy potrafisz o nich opowiedzieć własnymi słowami.

 Recepty na dobre pisanie

 „Dyktando w dziesięciu punktach” – z komentarzem ortograficznym

 Punkt. 1. Umowa.

Umów się z dzieckiem, że codziennie będziecie przeprowadzać dyktando obejmujące zawsze tylko trzy zdania. Wymyślcie wspólnie jakąś nagrodę po każdym tygodniu pracy.

Punkt 2. Wybór tekstu.

Zaznacz w książce dziecka trzy zdania i przeczytaj na głos pierwsze z nich.

Punkt 3. Komentarz ortograficzny.

Dziecko powtarza zdanie i omawia pisownię każdego wyrazu (podaje zasady pisowni, poszukuje uzasadnienia pisowni).

Punkt 4. Zapisywanie.

Dziecko zapisuje zdanie (podobnie postępuje z następnymi zdaniami – za każdym razem po komentarzu ortograficznym).

Punkt 5. Kontrola 1 – dziecko.

Dziecko samodzielnie sprawdza cały napisany tekst.

Punkt 6. Kontrola 2 – dorosły.

Dorosły sprawdza tekst. Jeżeli znajdzie błędy, podaje ich liczbę.

Punkt 7. Kontrola 3 – dziecko.

Dziecko ponownie sprawdza tekst, korzystając ze słownika ortograficznego.

Punkt 8. Kontrola 4 – dorosły.

Dorosły sprawdza poprawiony tekst. Jeżeli nadal są błędy, wskazuje tekst – wzór, z którego dyktował zdania.

Punkt9. Kontrola 5 – dziecko.

Dziecko porównuje napisany tekst ze wzorem i ostatecznie poprawia błędy.

Punkt 10. Poprawa.

Dziecko opracowuje błędnie napisane wyrazy (np. podaje zasady pisowni, wyrazy pokrewne, odmienia wyraz przez przypadki, wymienia na inne formy).

Uwaga: Podstawowym założeniem stosowania techniki dyktanda z komentarzem ortograficznym jest przeświadczenie o możliwości utrwalenia zasad pisowni i wytworzenia pełnej świadomości ortograficznej przez przekształcenie nawyku „głośnego myślenia” – omawiania zasad pisowni (pkt.3) – w nawyk „cichego” przypominania ich sobie podczas pisania.

            Kolejnym zadaniem ćwiczenia jest wytworzenie nawyku dokładnego sprawdzania i poprawiania każdej pracy pisemnej. Dziecko ma prawo do popełnienia błędu, ale nie ma prawa pozostawić go bez poprawienia.

            Warunkiem uzyskania obu nawyków jest wykonywanie omawianego ćwiczenia krótko, lecz systematycznie oraz zawarcie z dzieckiem umowy określającej czas pracy (codziennie), liczbę dyktowanych zdań (zawsze tę samą) oraz nagrodę (po każdym tygodniu ćwiczeń). W ten sposób dziecko nie będzie usiłowało w tej sprawie stale z nami negocjować.

            Pisanie dyktanda w dziesięciu punktach:

1. Utrwala znajomość zasad pisowni.
2. Wytwarza nawyk stałego przywoływania zasad ortograficznych podczas pisania.
3. Kształtuje nawyk stałego sprawdzania napisanego tekstu, a tym samym poczucie odpowiedzialności za napisany tekst.

„ Mój zeszyt świadczy o nas”, czyli sprawdzanie zeszytów

            „Mój zeszyt świadczy o nas”, czyli sprawdzanie zeszytów przez rodziców i samodzielne poprawianie ich przez dziecko, jest formą postępowania, które ma nauczyć świadomości i odpowiedzialności zarówno dziecka, jak i rodziców. Rodzice maja obowiązek sprawdzać zapisy w zeszycie dokonane podczas lekcji oraz prace domowe. W wypadku młodszych uczniów (do klasy III) codziennie i wszystkie zeszyty, w klasach starszych – wybrane, na przykład zeszyty z języka polskiego. Główna idea tego rodzaju pracy brzmi: uczeń dyslektyczny ma prawo popełniać błędy, lecz nie ma prawa zostawiać ich bez poprawy.

1. Rodzic – sprawdza tekst, ołówkiem na marginesie zapisuje liczbę błędów w danym wierszu.
2. Dziecko – sprawdza tylko te wiersze, odszukuje błędy, poprawia je.
3. Rodzic – wymazuje oznaczenia błędów na marginesie.
4. Rodzic – wyznacza krótkie ćwiczenia dotyczące popełnionych błędów.
5. Dziecko – podaje zasady pisowni i wykonuje ćwiczenia.
6. Rodzic – chwali dziecko, obdarza nagrodą (np. zagranie w grę komputerową).

 Na podstawie książki M. Bogdanowicz „Uczeń z dysleksją w domu” opracowała Dorota Łakomska-Rahm

 

---

---

---

 

MATEMATYKA - jak sobie z nią radzić?

 

SPOSOBY NA PRZYJEMNĄ I ŁATWĄ NAUKĘ TABLICZKI MNOŻENIA

1. Piszemy na kartkach działania mnożenia i rozwieszamy w różnych miejscach w mieszkaniu. Liczby powinny być wyraźne i duże (ok. 3-4cm.). Wyniki działań piszemy na oddzielnych kartkach (można zapisać je innym kolorem). Przygotowujemy działania w określonych cyklach: na każde 5-7 dni przypadać będzie mnożenie przez wybraną liczbę – np. przez pierwsze 5-7 dni ćwiczymy mnożenie przez 2 (2x1, 2x2,2x3,2x4….2x10), potem przez następne 5-7 dni – mnożenie przez 3, itd.). W każdych kolejnych cyklach postępujemy wg poniższych zasad:

• Pierwszego dnia wywieszamy działania razem z wynikami (obok siebie) i kilkakrotnie w ciągu dnia je odczytujemy. Można bawić się w odszukiwanie określonych działań (np. dziecko zamyka oczy, rodzic podaje działanie, dziecko mówi, gdzie ono się znajduje – w pokoju na półce, w łazience na lustrze, na lodówce, itp.). Pamiętamy aby podawać działania razem z wynikami!

• Drugiego dnia oddzielamy wyniki od działań i rozwieszamy w innych miejscach (działania pozostają w tych samych miejscach). Kilkakrotnie w ciągu dnia bawimy się z dzieckiem w odszukiwanie prawidłowych wyników. Dla uatrakcyjnienia zabawy wyniki można ukryć w różnych miejscach w domu. Staramy się urozmaicać zabawy – można dobierać wyniki do działań (np. dziecko losuje kartkę z wynikiem i szuka odpowiedniego działania), może dziecko samo zaproponuje jakąś ciekawą zabawę

• Trzeciego dnia bawimy się zmieniając miejsca położenia działań, pamiętamy jednak, aby nadal były widoczne. Zamieniamy działania miejscami i dziecko dobiera wyniki, doczepiamy złe wyniki do działań i dziecko musi je odpowiednio pozamieniać, itp.

• Czwartego dnia utrwalamy te same działania już bez rozwieszania kartek (patrz: propozycje gier i zabaw do nauki tabliczki mnożenia). Bawimy się kilkakrotnie w ciągu dnia i zawsze pamiętamy o odpowiednim nagrodzeniu dziecka za prawidłowe wykonanie działań (może to być np. jakiś słodycz po skończonej grze, lub krótka gra na komputerze). Wieczorem czytamy z dzieckiem wszystkie działania wraz                         z wynikami, a następnie opowiadamy dziecku bajkę o czarodziejskiej poduszce, która pomaga w zapamiętywaniu. Gdy się na niej śpi z mocnym postanowieniem zapamiętania tego co położyliśmy pod poduszką, wówczas rano po obudzeniu będziemy to pamiętali (dla lepszego efektu można dziecku zmienić poszewkę na poduszkę J). Na koniec dziecko wkłada działania pod poduszkę. Rano wspólnie z dzieckiem sprawdzamy czy udało się zapamiętać działania (w razie potrzeby nieco pomagamy).

• Piątego dnia sprawdzamy (kilkakrotnie w ciągu dnia i różnymi sposobami) stopień utrwalenia działań. Może to być: zestaw działań do uzupełnienia, kolorowanka, puzzle, dobranie wyników do działań (wykorzystujemy wcześniej rozwieszane kartki) lub inne (można wybrać z propozycji gier i zabaw do nauki tabliczki mnożenia). Pamiętamy, aby koniecznie odpowiednio nagrodzić dziecko za cały trud włożony             w naukę i osiągnięty sukces (może to być np. pójście do kina). Jeśli działania nadal sprawiają naszemu dziecku kłopot, oczywiście nie przechodzimy do następnych tylko wydłużamy proces nauki o tyle dni ile potrzeba (pamiętamy o elementach zabawy) i ponownie sprawdzamy.

 Uwaga! Następne działania (mnożenia przez większą liczbę) rozpoczynamy dopiero po zakończonym (sukcesem) cyklu mnożenia przez liczbę mniejszą. Podczas kolejnych cykli nauki warto wprowadzać już utrwalone wcześniej działania, ale należy to robić dopiero od czwartego dnia cyklu (żeby nie zakłócić toku zapamiętywania nowych działań).

Propozycje gier i zabaw do nauki tabliczki mnożenia

• MEMORY – na kartkach piszemy działania mnożenia (można dobrać aktualnie utrwalane działania np. mnożenie przez liczbę 6 lub kilka różnych np. mnożenie przez 2 i 3) oraz na oddzielnych kartkach wyniki (pamiętamy aby wszystkie kartki były takie same i tego samego koloru – najlepiej żółtego). Kartki układamy na stole liczbami do dołu, następnie kolejno każdy gracz odkrywa dwie kartki szukając pasującej do siebie pary (działanie i prawidłowy wynik). Jeśli odkryje parę zabiera ją i może odkryć jeszcze raz, jeśli nie trafi pary – zakrywa kartki.
• DUETKA – brystol lub papier techniczny (najlepiej kolorowy) tniemy na prostokąty wielkości kart do gry. Na każdym prostokącie z jednej strony (awers) piszemy działanie, a na odwrocie (rewers) jego wynik. Tak przygotowanymi kartami gra dwoje dzieci. Dostają po tyle samo kart i na zmianę każde z nich pokazuje przeciwnikowi kartkę z działaniem (awers). Samo patrzy na rewers z wynikiem. Gdy przeciwnik poda prawidłowy wynik, otrzymuje kartkę i kładzie ją obok siebie. Gdy pomyli się, kartka pozostaje u pytającego, który pokazuje prawidłową odpowiedź. Wygrywa dziecko, które uzbierało najwięcej kartek. Jeżeli z dzieckiem gra osoba dorosła, wtedy można dla dorosłego dorobić inne karty           z trudniejszymi działaniami lub zmienić odpowiednio zasady gry (wg własnego pomysłu)
• KOLOROWANKI – wykorzystujemy gotowe materiały lub wykonujemy własne (można też poszukać w Internecie)
• PUZZLE – naklejamy gotowe puzzle na gruby karton, rozcinamy i wycinamy. Można też wydrukować puzzle na cieńszym papierze i po ułożeniu dziecko może je nakleić na kartkę
• GRY PLANSZOWE – są świetnym pomysłem na utrwalanie działań. Gotową grę można przykleić na tekturę i pokolorować wg uznania (przygotowujemy też pionki i kostkę), dalej postępujemy według dołączonej instrukcji (można różnie modyfikować zasady)
• GRY KOMPUTEROWE – można ściągnąć darmowe gry z Internetu (polecam: „HEXelon tabliczka mnożenia”- www.HEXelon.com, matematyka -dobreprogramy.pl, tabliczka mnożenia 1.0 - http://m_dutkiewicz.republika.pl/)
• SPACERY – wiele osób uczy się szybciej będąc w ruchu, warto więc powtarzać tabliczkę mnożenia na spacerach, na placu zabaw, w kąpieli itp.

 Pamiętaj! Dziecko najlepiej uczy się poprzez zabawę, dlatego warto urozmaicać ćwiczenia wykorzystując wszystkie rodzaje aktywności dziecka: ruch, oglądanie, słuchanie, mówienie.

Przyjemnej zabawy i nauki!

 Opracowała: Dorota Łakomska – Rahm